DÜYÛN-U UMÛMİYE
Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, devletin genel borçlarına ayrılan gelirlerinin yönetimi. Bu amaçla oluşturulan uluslararası kumla, "Düyûn-u Umûmiye-i Osmaniye Vâridât-ı Muhassasa İdaresi" adı verilmişti.
1853'le 1873 yılları arasında Batılılaşma çabaları ve lüks tutkusu ile içeride ve dışarıda ağır bir borç yükü altına girildi. Yabancı devletler, İstanbul'daki alacaklı bankerlerle birlikte baskı grupları oluşturarak, devletten, alacak ve faizlerinin ödenmesi için sağlam kaynaklar gösterilmesini istediler. 1879'da ilk sözleşme yapıldı, daha sonra 3 Ekim 1880'de Osmanlı Devleti alacaklıları görüşmeye çağırdı. Aralık 1881'de "Muharrem Kararnamesi" (b. bak.) yayımlandı. Kurulan "düyûn-u umûmiye" (genel borçlar) yönetimi, "rüsum-u sitte" (altı vergi) adı verilen tuz, içki, ipek, damga, tütün ve balık avı gelirlere alacaklılar adına el koyma yetkisini aldı. Zamanla devletin başka gelirlerine de el koyduğu gibi, iç ve dış siyasetin düzenlenmesinde de belirleyici olmaya çalıştı.
Bursa ve o zamanki Hudavendigâr Vilâyeti, Düyûn-u Umûmiye yönetiminden en çok etkilenen yöreler arasında bulunmaklaydı. Buna göre, Bursa"da ve il çapında elde edilen ipek gelirinin tamamı, alacaklıların denetimine bırakılmıştı. Bu sistem, Birinci Genel Savaş içinde yadsınmış ise de, esas olarak kaldırılması Lozan barış antlaşmasıyla gerçekleşmiştir.
