KAYGULU HALİL EFENDİ
(Orhaneli 1759 - Bursa 1818) Mutasavvıf, tekke kurucusu ve şairi. Orhan Gazi dönemi emirlerinden Kaygulu Beyin soyundandır. Bu nedenle şiirlerinde "Kaygulu" mahlasını kullanmıştır. Celvetî tarikatındandı. Yöntem bakımından Kadirî, davranış bakımından da Üveysî idi. Uzun yıllar Bursa'da Deveciler mezarlığı yanındaki dergâhında şeyhlik yaptı ve öldüğünde aynı yere defnedildi. 1856'da yayımlanan Divan'ı, büyük bölümüyle hece ölçüsünde yazılmış ilâhilerden oluşmaktadır. Şiirleri dili ve söyleyiş biçemi bakımından saz şiirine yakınlık gösteril'. Yazıcızâde Ali Efendi'nin Muhammediye'siyle büyük ölçüde benzerlikleri bulunan Hâdi'l-uşşak adlı yapıtı (1857) "İkinci Muhammediye" adıyla anılır. Hece ölçüsüyle yazdığı bu yapıtında ilâhi aşk, cennet, cehennem, Hazreti Muhammet'in yaşamı, dört halife, Hasan ve Hüseyin'in şehit edilmeleri gibi bölümler bulunmaktadır. "Vahdet-i vücut"u (varlık birliği) işlediği Mezburat-ül ILakayık-ı Kaygulu Sultan adlı manzum bir yapıtı ile ayrıca bir de Velâyetnâme'si vardır.
Şirine bir örnek:
Bugün bana verdi izin
Hamdülillâh şükür olsun
Kabul oldu hep niyazım
Hamdülillâh şükür olsun
Her nefes eyledim ânı
İnler idim zarı zân
Budur kâmillerin hali
Hamdülillâh şükür olsun
Şeyh Kaygulu muradına
Erdi bunca maksuduna
Ferah girdi nur gönlüne
Hamdülillâh şükür olsun
