PLEVNE (Pleven)
PLEVNE (Pleven)
Bursa'nuı kardeş kenti. Bulgaristan'da Önbalkan platosunda yönetim bölgesi merkezi. 1990'da 138 000 nüfuslu olan kent, çevresiyle birlikte, ticaret, tarım ve sanayi (tekstil, deri, takını tezgâhlan, çimento) merkezi konumundadır. Petrol rafinerisi bulunmaktadır. Yönetim bölgesi 4 132 kilometrekare alanı ve 361.318 nüfusu kapsamaktadır (1987
Kardeş kent protokolü 30 Ekim 1998 günü Bursa'da, iki belediye başkanı tarafından imzalandı.
Plevne Savunması
Yakın tarihimizde "93 Harbi" adıyla da anılan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı şuasında, Balkanlar'da kuzeyden Osmanlı topraklarına giren Rus Çarlığı ordularına karşı, 19 Temmuz-20 Aralık 1877 tarihleri arasında Plevne kalesinde verilen savaşa "Plevne Savunması" adı verilir..
Savaş, Hersek ayaklanmasıyla patlak verdi; Kafkasya ve Tuna boylarında iki taıal'm orduları karşı karşıya geldi. Savaşın ikinci ayında Vidin ve Rahova yörelerinde mevzilenmiş bulunan Osmanlı ordusunun komutanı Osman Paşa, başlangıçta Tuna'yı geçerek savaşı düşman topraklarında sürdürmek üzere bir harekât planı hazırlamıştı. Ancak İstanbul bu plana karşı çıktı ve ordunun Tuna'nin kuzeyine geçmesine izin vermedi. Rumen ordusunun Tuna'nın kuzeyinde yeni berkitilmiş mevziler yapması karşısında, bir kez daha nehri aşarak müdahale etme kararını veren Osman Paşa'ya, İstanbul ve Tuna Cephesi Komutanı Abdülkerim Paşa yine engel oldular. Ancak Şıpka Geçidi düşünce, Osman Paşa'ya Plevne üzerine yürümesi buyruğu verildi. 25 tabur piyade ve 12 bölük sü-variden oluşan toplam 15 büı kişilik bir ordu ile harekete geçen Osman Paşa, 19 Temmuz'da Plevnc'yi aldı ve o gün akşama dek süren bir topçu ateşinin ardından düşman üzerine saldırıya geçti. Büyük bir bozguna uğrayan Rus ordusu, üç büı dolayında ölü vererek çekilmek zorunda kaldı.
Osma suyunun karşı kıyısına çekilen Ruslar, Çar Aleksandr H'nin de katıldığı bir savaş meclisinde, Plevne'ye yeniden saldırı kararı aldılar. Bu arada Osman Paşa ise, bir müstahkem mevki olmayan Plevne'nin çevresinde toprak tabyalar yaptırarak savunma önlemleri aldı. Bu arada Vidin'den gelen destek birlikleriyle Osmanlı ordusunun varlığı 23 bine yükseltildi.
Hazırlıklarmı tamamlayan Ruslar, 50 bin asker ve 184 topla Plevne'ye karşı ikinci kez saldırıya geçtüer. Osman Paşa ustaca manevralar ve Osmanlı ordusunun savaş yeteneği üstün askerleri sayesinde 100 şehit ve 400 dolayında yaralı vererek bu saldınyı püskürttü. Oysa açıklanan verilere göre, Ruslar Plevne önlerinde 7 305 ölü ve çok sayıda silâh ve malzeme bırakmak zorunda kalmıştı.
İkinci bir hazırlık dönemine geçildi. Çar Aleksandr II, bir yandan Petcrsburg'daki hassa ve Kazak tümen ve alaylarıyla çok miktarda silâh ve cephaneyi bölgeye getirtirken, Rumen Kralı Caıol da üç piyade, bk süvari tümeni ve 108 topla Rusların yardımına geldi. Böylece toplam 100 bin kişiye ve 432 topa ulaşan birleşik ordu, 7-11 Eylül tarihleri arasında aralıksız olarak sürdürdü¬ğü saldırılarla Plevne savunmasını çökert-
meye çalıştı. Ancak bu birleşik ordu da, göğüs göğüsc çarpışmalar sonunda 16 bin dolayında Rus ve 5 büı dolayında Rumen ölü vererek çekilmek zorunda kaldı; kayıplar arasmda 3 general ile 350 subay da bulunmaktaydı Bu savaştaki Osmanlı kayıpları ise 4 bin kadar şehit ve yaralı idi.
İkinci yenilgi üzerine Rus Çarlığı Plevne savaşını bir onur sorunu haline getüdi. Saldırı gücünün varlığı 150 bine çıkarıldı; bu arada Plevne savunucularına lojistik des¬tek sağlanan PlcvneSofya karayolu General Gurko komutasındaki 35 büı kişilik bir or¬du tarafından ele geçirildi. Böylece Osman Paşa birliklerinin tüm destek kanalları kesil¬miş oldu.
Rus Ordusu Komutam General Nikolay, Osman Paşa'ya çok saygüı bir dille "teslim ol" çağrısında bulundu ise de, bu çağrı ge¬ri çevrildi. Plevne savunucuları, ellerindeki erzak ve mühimmat tükeninceye değüı saldırılara karşı koydular. Osman Paşa 10 Aralık 1877 günü, Rus kuşatmasını aşmak içm bir yarma harekâtına girişti ise de, 2 500 şehit ve 3 500 yaralı veren Osmanlı ordusu teslim olmak zorunda kaldı. Çarpışmalarda sol dizinden kurşun yarası alan Osman Paşa da tutsak düştü.
Rus Ordusu başkomutanı Nikolay ve Rumen Çarı Caıol tarafından saygıyla karşılandı ve ağırlandı. Bu büyük askeri görmek isteyen Rus Çarı Aleksandr II de, savaş alanına gelerek onunla tanıştı. Osman Paşa'nın kılıcı kendisinde bırakıldı, üniformasını giymesine ve rütbe işaretleriyle nişanlarını ta¬şımasına izm verildi.
Plevne Savunması, Osmanlı Devleti'nin çöküş sürecinin sonlarmda Türk insanının büyük özlem duyduğu onurlu bir askeri harekât olarak halk arasında ün kazandı, Gazi Osman Paşa bu kahramanlık ve onur simgesi haline geldi, bu savaş anısına türküler yapıldı
